لوزه و آدنوئید (لوزه سوم) توده های از سلول های ایمنی هستند که در غدد لنفاوی یافت می شوند. این بافت ها به ترتیب در دهان و در پشت دریچه های بینی قرار دارند. عفونت یا بزرگ شدن لوزه ها منجر به گلودرد، تنفس بد بو، ناهنجاری دندانی، آبسه، انسداد بینی مسیرهوایی بالایی و در نتیجه ناتوانی در هضم درست غذا، خروپف یا آپنه خواب مزمن یا مکرر می شود. التهاب آدنوئید باعث بزرگ شدن آن، مشکلات تنفسی، عفونت گوش یا مشکلات دیگر می شود. تونسیلکتومی و آدنوئیدکتومی روش های جراحی برای برداشتن لوزه و آدنوئید بکار برده می شوند.
در اغلب مواقع، جراحی لوزه به صورت سرپایی در بیمارستان یا یک مرکز جراحی صورت می گیرد. در صورتی که پزشک دستور داده که پیش از عمل بررسی های آزمایشگاهی صورت بگیرد، بیمار باید این بررسی ها را چندین روز قبل از عمل جراحی انجام دهد. بیمار تا ده روز قبل از عمل جراحی نمی تواند آسپرین یا هر داروی حاوی آسپیرین را مصرف کند. داروهای ضد التهابی غیر استروئیدی (مثل ایبوبروفن، ادویل و غیره) را نباید تا ۷ روز قبل از جراحی مصرف کرد. بسیاری از داروهای بازاری حاوی آسپرین یا ایبوبروفن هستند، پس بسیار مهم است که تمامی داروها را به دقت بررسی کنید.
در صورتی که فردی که می خواهید این جراحی را انجام دهد کودک باشد، توصیه می شود که والدین او و پزشکان در مورد نوع عمل و عوارض جانبی آن با کودک صادق باشند. با گفتن این مطلب توسط پزشک که با انجام این عمل جراحی سالم تر می شود، او را به انجام آن ترغیب کنید. آنها را خاطر جمع کنید که این جراحی بی خطر است و در طول عمل شما در کنار او خواهید بود. داشتن یک نگرش مثبت و مطمئن نسبت به عمل جراحی تا حدود زیادی از اضطراب کودک می کاهد. به کودک بگویید که در صورتی که احساس درد کردند، این درد موقتی است و با خودرن دارو درد بسیار کاهش پیدا می کند. بیمارتا شش ساعت قبل از عمل جراحی نباید چیزی بخورد یا بنوشد. بیمار حتی نباید آب، شکلات یا آدامس بخورد. هر چیزی در داخل شکم باعث افزایش احتمال بروز عوارض جانبی بیهوشی می شود.
در اتاق عمل، متخصص بیهوشی معمولا ترکیبی از گاز و یک داروی درون وریدی را برای بیهوشی عمومی مورد استفاده قرار می دهد. در اغلب شرایط، تزریق درون وریدی پیش از عمل در اتاق انتظار یا وقتی ماسک بیهوشی روی صورت بیمار قرار داده شد، انجام می گیرد. در طول جراحی، بیمار به صورت مستمر با پالس اکسیمتر ( اکسیژن سنج خون) و نمایشگر ضربان قلب مورد نظارت قرار می گیرد. تیم جراحی برای هر شرایط اضطراری و اورژانسی آماده هستند. علاوه بر جراح و متخصص بیهوشی، یک پرستار و تکنسین بیهوشی نیز در اتاق عمل حضور دارند. پس از اینکه داروی بیهوشی اثر کرد، پزشک از طریق دهان لوزه و یا آدنوئید را بیرون می آورد. این جراحی شامل برش های خارجی نمی باشد. ته لوزه و یا آدنوئید توسط واحد سوزاندن برقی سوزانده می شود. کل فرآیند جراحی معمولا کمتر از ۶۰ دقیقه طول می کشد.
بعد از عمل
بیمار همان روز پس از اینکه اثر داروی بیهوشی خنثی شد، می تواند به خانه برود. وقتی بیمار از بیمارستان یا مرکز جراحی به خانه بازگشت، باید به رختخواب برود و استراحت کند. سر بیمار باید بالا تر از قلب او قرار بگیرد و از این رو باید زیر سر او چند بالشت قرار داده شود. بالاتر قرار گرفتن سر نسبت به قلب باعث به حداقل رسیدن خطر ورم می شود. گذاشتن کمپرس یخ بر روی گردن به کاهش ورم کمک می کند. بیمار برای استفاده از حمام یا دستشویی باید با کمک یک نفر دیگر از رختخواب بلند شود. ملاقات کننده های بیمار باید به حداقل ممکن برسند، چرا که به طور ناخواسته بیمار در معرض عفونت یا هیجان بیش از حد قرار می دهند. در صورتی که بیمار دچار یبوست شد، از تقلای دستشویی های طولانی مدت و تقلای بیش از حد باید پرهیز کند و یک داروی ضد یبوست مصرف شود.
وقتی اثر داروی بیهوشی خنثی شد، در صورت امکان، یک رژیم غذایی سبک و سرد توصیه می شود. برای چندین روز از خوردن نوشیدنی های داغ پرهیز کنید. با وجود اینکه بیمار پس از جراحی گرسنه می شود، بهتر است به منظور جلوگیری از تهوع و استفراغ پس از عمل، به آهستگی غذا بخورد. گاهی اوقات، بیمار پس از جراحی یک یا دو بار استفراغ می کند. شایان ذکر است که رژیم غذایی مناسب به همراه استراحت زیاد باعث تسریع در بهبودی می شود. کاهش وزن پس از جراحی برداشتن لوزه یک مساله رایج است. بیمار تا زمانی که میزان مایع کافی می نوشد، نباید در مورد نیازمندی های غذایی خود ابراز نگرانی کند. پس از جراحی برای بیمار آنتی بیوتیک تجویز می شود. بیمار باید تمامی داروهای آنتی بیوتیک تجویز شده توسط پزشک را مصرف کند. بعضی از داروهای مسکن ( معمولا استامینوفن/ تیلینول به همراه کدئین) تجویز می شود و در صورت نیاز باید مصرف شد. در صورتی که بیمار باید قرص مسکن مصرف کنید، نباید رانندگی کند.
مراقبت های بعد از عمل
10 تا ۱۴ روز پس از جراحی، یک زمان ملاقات با پزشک تعیین می شود. برای زمان بندی این قرار ملاقات با پزشک تماس بگیرید. مهم ترین کاری که فرد باید پس از جراحی برداشتن لوزه برای مراقبتهای بعد از عمل لوزه و جلوگیری از خونریزی و کم شدن آب بدن باید انجام دهد نوشیدن مقدار زیادی آب است. گاهی اوقات عمل هضم برای بیمار بسیار دشوار می شود. در صورتی که بیمار نوشیدنی بیشتری مصرف کند، درد کمتری را تجربه می کند. سعی کنید نوشیدنی های غیراسیدی آبکی یا بستنی یخی مصرف کنید. غذاهای نرمی مثل ژله، بستنی، فرنی، پودینگ و غذاهای له شده برای حفظ تغذیه کافی موثر هستند. غذاهای داغ، تند و دارای محتویات زبر مثل میوه های تازه، نان تست، چوب شور و چیس نباید مصرف شوند، زیرا باعث خراش گردن و خونریزی می شوند. درصورتی که آب بدن کم شد و هر گونه تلاش برای بهبود در آن خانه با موفقیت همراه نشد، مراجعه به بیمارستان برای تزریق مایعات درون وریدی ضروری می شود. پس از جراحی برداشتن لوزه بیمار عموما احساس درد می کند. اغلب به سختی می توان پیش بینی کرد که دوران بهبودی بیمار سریع است یا در طولانی مدت درد احساس می کند. بسیاری از بیماران، فورا پس از جراحی کمی احساس درد می کند. روز بعد درد افزایش پیدا می کند و برای چندین روز شدت آن زیاد است. یک هفته پس از جراحی، بیماری دوباره عود می کند و بیمار درد زیادی را احساس می کند. بیماران عموما درد در گوش ، مخصوصا در هنگام هضم غذا، را گزارش می دهند. اغلب در این زمان ها است که زخم دلمه می بندد. در صورتی که احتمال بروز خونریزی وجود داشته باشد، این موقع شایع ترین زمان است. این درد معمولا آخرین دردی است که بیمار تجربه می کند. روی هم رفته، اغلب بیماران دو هفته پس از جراحی به بهبودی کامل دست پیدامی کنند. با این حال، بیمار تا شش هفته پس از عمل گاهی اوقات پس از خودرن غذاهای داغ یا تند در گلوی خود التهاب احساس می کند.
بهبودی و عوارض
بیمار در جایی که لوزه ها پیش از این قرار داشتند، متوجه لکه های سفیدی می شود. این لکه ها دلمه های زخم موقتی هستند که در طول دوره بهبودی بوجود می آیند. این لکه علامت عفونت نیستند و در عرض یک یا دو هفته پس از جراحی می افتد و هیچ کاری برای جدا کردن آنها نباید صورت بگیرد. این لکه ها باعث بدبو شدن تنفس بیمار می شوند که پس از بهبودی کامل بیمار برطرف می شود. برای اینکه گلو به رنگ صورتی نرمال خود برگردد به شش هفته وقت نیاز است. پس از جراحی احتمال گرفتگی بینی زیاد است. گرفتگی بینی ممکن است با کاهش ورم تا چندین ماه طول بکشد. قطره های بینی سالین را می توان برای برطرف کردن هر گونه دلمه خون و کاهش خیز مورد استفاده قرار داد. بیمار به مدت چندین هفته خروپف دائم و با صدای بلند را تجربه می کند. تغییر موقتی در صدا پس از جراحی شایع است و صدا پس از چندین ماه به وضعیت نرمال برمی گردد.
۱ تا ۳ درصد از بیماران پس از عمل جراحی برداشتن لوزه دچار خونریزی می شوند. اگر چه این اتفاق ممکن است در هر زمانی پیش بیاید، تقریبا همیشه بین ۵ تا ۱۰ روز پس از جراحی پیش می آید. کم آب شدن بدن و فعالیت بیش از حد احتمال خونریزی پس از عمل را افزایش می دهد. در صورت بروز خونریزی، بیمار باید خونسرد و آرام باشد. دهان خود را با آب بشوید و سر خود را بالا بگیرد. در صورتی که خونریزی ادامه داشته باشد باید به پزشک مراجعه کنید. درمان خونریزی بسیار ساده است.به ندرت اتفاق می افتد که بیمار مجبور شود به اتاق عمل برگردد تا تحت بیهوشی موضعی زخم ناحیه خونریزی سوزانده شود. در شرایط بسیار نادر، تزریق خون ضروری می شود. پس از عمل جراحی برداشتن آدنوئید خونریزی به ندرت پیش می آید. پس از جراحی کمی خون از بینی جاری شود. در صورت بروز این اتفاق، قطره های بینی نئو سینوفرین مخصوص کودکان را می توان مورد استفاده قرار داد. در صورتی که خونریزی ادامه پیدا کرد و رنگ آن قرمز روشن بود، به پزشک مراجعه کنید.