درباره بخش لیزیک

لیزیک (LASIK) نوعی از جراحی لیزری چشم است که قادر است طیف وسیعی از مشکلات نزدیک‌بینی، آستیگماتیسم و دوربینی چشم را اصلاح کند. بطور معمول پس از عمل لیزیک چشم، شخص دیگر نیاز به استفاده از عینک و لنز نداشته و دید واضح و شفافی به‌دست می‌آورد. lasik که نام کامل آن Laser-Assisted In-Situ Keratomileusis‌ بوده و به اختصار Lasik خوانده می‌شود، به معنای «تغییر شکل قرنیه با لیزر» بوده و توسط سازمان غذا و داروی جهان FDA تایید گشته‌است. این فرم از عمل لیزری چشم، بدون درد و بیهوشی، توسط پزشک جراح چشم صورت گرفته و می‌تواند اثرات بلند مدت در وضوح بینایی بدون استفاده از عینک و لنز داشته باشد.

سازمان غذا و داروی جهان (FDA) لیزر اگزایمر (پروتو لیزری که برای عمل لیزیک چشم استفاده میشود) را برای تصحیح نزدیک بینی تا 12- دیوپتر با 4- دیوپتر آستیگمات، و دوربینی از 1+ تا 6+ با 1 دیوپتر آستیگمات تأیید کرده است. (دیوپتر ،معیار سنجش عیب انکساری است. دیوپتر منفی به منزله نزدیک بینی و دیوپتر مثبت به منزله دوربینی است.)

عمل لیزیک چشم برای چه کسانی تجویز می‌شود؟

عمل لیزیک برای اصلاح بینایی سه طیف از افراد تجویز می‌شود:

• 1- برای کسانی‌که مبتلا به نزدیک‌بینی چشم در بازه‌ی 1- تا 10- دیوپتر در هر چشم هستند
• 2- برای کسانی‌که مبتلا به دوربینی چشم حداکثر تا 6+ دیوپتر در هر چشم هستند
• 3- کسانی‌که مبتلا به آستیگماتیسم در بازه‌‌ی 0.5 تا 6 دیوپتر در هر چشم هستند

لازم به ذکر است پزشک جراح، برای تجویز این عمل، نیاز به بررسی سلامت و ضخامت قرنیه توسط پروسه‌ای با عنوان توپوگرافی قرنیه ‌دارد.

موارد منع عمل لیزیک چشم

داشتن مشکلات خاصی در سلامتی، شما را در حیطه‌ی ممنوعه جهت عمل لیزیک قرار میدهد. همه افراد واجد شرایط لیزیک نیستند. در زیر به لیستی از مشکلاتی که باعث می‌شوند شما نتوانید این عمل را انجام دهید میپردازیم:

• قوزقرنیه شدید می‌تواند شما را از لیزیک محروم کند
• نازکی قرنیه باعث می‌شود لیزیک برای شما مناسب نباشد که توسط اپتومتریست مرکز شرح داده می شود.
• کسانی که مبتلا به دیستروفی فوکس قرنیه هستند
• افردای که مبتلا به دیستروفی غشای پایه اپیتلیال قرنیه هستند
• کسانیکه مبتلا به پارگی شبکیه می‌باشند
• افراد مبتلا به بلفاریت پیشرفته نمی‌توانند لیزیک نمایند
• افرادی که دچار خشکی چشم شدید هستند از لیزیک منع می‌شوند
• زنان باردار یا شیرده 
• اشخاص مبتلا به آب مروارید و آب سیاه
• افرادی که مردمک چشم بزرگ دارند
• اشخاص مبتلا به بیماری‌های خود‌ایمنی
• کسانیکه به دلایل مختلف از جمله سن کمتر از 18 سال ، نمره چشم ثابتی ندارند

افرادی که مردمک بزرگ دارند (مثلاً به دلیل مصرف داروها یا در گروه سنی جوانتر زیر 18 سال) ممکن است به ویژه در معرض علائمی مانند خیرگی، هاله‌بینی، پخش شدن نور و دوبینی در نور کم، پس از جراحی قرار بگیرند. از آنجایی که لیزر فقط می تواند بر روی بخش داخلی قرنیه کار کند، لبه بیرونی بدون تاثیر باقی می‌ماند. در نور کم، مردمک‌های دچار مشکل، گشاد می‌شوند و ممکن است به دلیل ناهمزمانی انکساری دو ناحیه نسبت به نور ورودی، مستعد انحرافات بینایی شوند.

در عمل لیزیک چه کاری روی چشم انجام می‌شود؟

در این روش از عمل‌های اصلاح عیوب انکساری چشم، یک برش بسیار نازک از قرنیه، توسط یک دستگاه کوچک به‌نام میکروکراتوم برداشته شده، و سطح زیرین آن توسط پرتو لیزر که از دستگاهی به سمت قرنیه‌ی چشم تابانده می‌شود، ترمیم می‌شود. سپس لایه‌ی برداشته شده، سرجای خود بازگشته و بدون هیچ بخیه و پانسمانی، عمل به پایان می‌رسد. کل پروسه‌ی این عمل بسیار پیشرفته‌ برای هر چشم 5 دقیقه بوده که برای هر دو چشم در یک جلسه قابل اجراست.

لیزیک عملی سرپایی محسوب می‌شود. این روش، عوارض بسیار کمی داشته و دید شخص، معمولا پس از گذشت 3 الی 4 روز روند بهبود را یافته و شفاف و واضح می‌شود. در این صفحه، ما به روند شکل‌گیری این نوع از عمل چشم پرداخته، و از تاریخچه‌ی شکل‌گیری، روند پیشرفت، آمارها، نتایج و شکل‌های مختلف آن سخن خواهیم گفت.

تاریخچه‌ی عمل لیزیک

اولین نمونه‏‌های مشابه این عمل (کراتومیلیوزیس) روی انسان در سال 1963 انجام شد. این روش به تدریج پیشرفت و بهبود پیدا کرده است. عمل لیزیک توسط پرتو لیزری به نام لیزر اکسایمر (Excimer) انجام می‌گیرد. لیزر اکسایمر بیش از 20 سال است که برای این نوع از عمل و همچنین عمل‌های لازک و عمل PRK که نوعی از عمل‌های لیزری چشم هستند، مورد استفاده قرار می‌گیرد. خوبست بدانید جراحان چشم، بیش از 30 سال است که توانسته‏‌اند لایه‌ای به این نازکی از قرنیه را برای انجام چنین عملی بردارند. این دو روش (برداشتن یک لایه نازک از قرنیه و انجام لیزر لایه‌ی زیر آن) در سال 1991 باهم ترکیب شده و یک شکل جدیدی از عمل جراحی انکساری به نام عمل لیزیک چشم را پدید آوردند.

دکترغلامعلی پیمان، دانشمند ایرانی مقیم آمریکا و از اعضای «تالار مشاهیر چشم‌پزشکی جهان»، مخترع این روش جراحی در سال 1989 در ایالات متحده آمریکا است. پزشکان دیگری همچون دکتر پالیکاریس ادامه‌ی روند جراحی تغییر قرنیه را پیش گرفتند. برای انجام این کار، دکتر پالیکاریس از نسخه‌ای از اولین میکروکراتوم که 40 سال پیش توسط دکتر خوزه باراکور ( پدر جراحی انکساری مدرن چشم) طراحی شده بود استفاده کرد. روش لیزیک به همین شکل پیشرفت نمود و شکل‌های جدیدتری از آن اختراع شد. عملهایی نظیر عمل لازک چشم و یا عمل پی آرکی که با اندک تفاوتی در نحوه‌ی برداشت لایه‌ی قرنیه، شکل‌های مدرن‌تری از لیزیک بودند.