لازک و PRK یکی دیگر از روش های متداول برای درمان عیب انکساری و درمان آستیگماتیسم، نزدیک بینی و دوربینی در سراسر دنیاست؛ مهمترین تفاوت این روش با لیزیک به محل تابش اشعه لیزر اکسایمر روی قرنیه مربوط می شود. در لیزیک اشعه لیزر پس از لایه برداری از سطح قرنیه به سطح جدید اصابت می کند و عمل تراش صورت می گیرد؛ در حالی که در عمل لازک اشعه بدون لایه برداری از قرنیه و تنها پس از برداشتن اپیتلیوم «بافت پوششی سطح قرنیه»، به سطح قرنیه چشم اصابت می کند. از سوی دیگر لازک را نوع تغییر یافته PRK عنوان می کنند با این وجود نسبت به روش PRK طرفداران کمتری دارد.

در روش PRK یا «فتو رفراکتیو کراتکتومی» با استفاده از اشعه لیزر اکسایمر از میزان نزدیک بینی بیمار کاسته می شود. با استفاده از این روش لایه بسیار نازکی از قرنیه در حد چند ده میکرون برداشته شده و با اعمال تغییراتی در انحنای قرنیه، از میزان عیب انکساری چشم کاسته می شود

روند درمان با لازک و PRK

این روش درمانی به صورت یک عمل سرپایی می باشد و در کلینیک انجام می شود. چشم بیمار ابتدا با استفاده از قطره های موضعی، بی حس می شود، سپس جراح بعد از برداشتن لایه سطحی قرنیه (اپی تلیوم) درمان با اکسایمر لیزر را آغاز می کند، در نهایت بعد از شکل گیری مجدد قرنیه عمل متوقف می شود.

چشم پزشک بعد از خاتمه عمل معمولاً از یک لنز تماسی برای پوشاندن سطح قرنیه تا زمان ترمیم لایه سطحی آن استفاده می کند. سپس برای بیمار قطره های آنتی بیوتیک به مدت یک هفته و کورتیکوستروئید برای مدت چند ماه تجویز می شود. در بیمارستان و مراکز فوق تخصصی چشم پزشکی نور، برای بیمارانی که نزدیک بینی بین 4 تا 7 دیوپتر دارند بعد از عمل PRK محل جراحی به داروی میتومایسین آغشته می شود؛ بر اساس مطالعات انجام شده این کار باعث بهبود نتیجه عمل و کاهش قابل ملاحظه احتمال کدورت قرنیه می شود.

توجه: چشم پزشک با توجه به بررسی و ارزیابی شرایط بالینی بیمار و معاینه های تخصصی بهترین و کارآمدترین روش درمانی را پیشنهاد می دهد.

مزایای جراحی با لازک و PRK

- در عمل لازک:

1. خشکی چشم ناشی از جراحی نسبت به روش های دیگر بسیار کمتر است.

2. آسیب به قرنیه در این روش بسیار کمتر از روش های دیگر به ویژه لیزیک است.

3. مدت زمان عمل کوتاه و در حدود چند دقیقه است.

4. اعصاب قرنیه کمتر آسیب می بینند.

- در عمل PRK:

1. کوتاه بودن زمان عمل نسبت به لیزیک

2. عدم بروز عوارض مربوط به ایجاد فلاپ

3. عدم نیاز به میکروکراتوم و تکنولوژی مربوطه

4. عدم بروز التهاب‎های عمقی قرنیه

5. قابلیت انجام عمل در قرنیه های نازک

 

* عوارض احتمالی:

هر کدام از روش های رایج برای درمان عیوب انکساری با عوارض احتمالی شایع و نادر مواجه هستند. این شرایط کاملاً طبیعی است و در  بسیاری از موارد ظاهر نمی شود و یا پس از تظاهر به مرور رفع خواهند شد. تیم درمان بیمارستان و مراکز فوق تخصصی چشم پزشکی نور اطلاعات بیشتر را در اختیار بیماران ارجمند قرار می دهند.

- عوارض جانبی و احتمالی عمل لازک

1. احساس وجود یک جسم خارجی در چشم به مدت یک تا چهار روز پس از عمل جراحی لازک

2. احتمال کاهش دید بیمار در شرایط کم نوری حتی تا 12 ماه پس از عمل جراحی لازک

3. خشکی چشم و نیاز به استفاده از قطره

4. دید کدر و مبهم تا چند ماه اول پس از عمل جراحی

- عوارض جراحی PRK:

1. حساسیت به نور که ممکن است گاهی تا چند ماه ادامه یابد

2. احساس پخش نور و هاله منابع نوری به ویژه در شب

3. تغییرات میزان بینایی در طول روز که ممکن است تا 6 ماه بعد از عمل ادامه یابد

4. احتمال عفونت قرنیه

5. ایجاد لک و اسکار قرنیه

6. احتمال بروز کدورت قرنیه

چه افرادی برای عمل لازک و PRK مناسب هستند

1.افرادی که قرنیه شیب دار یا بسیار باریک دارند، گزینه مناسبی برای عمل جراحی لازک هستند و عمل جراحی لیزیک در این افراد بسیار دشوار است.

2. افرادی که در معرض شغل یا فعالیت های پر خطر قرار دارند، مانند ورزشکاران رشته بوکس

3. افراد مبتلا به سندرم خشکی چشم

آمادگی بیمار پیش از عمل

1. شستن پلک ها و مژه ها شب قبل از عمل

2. آرایش نکردن 48 ساعت قبل از عمل

3. پوشیدن لباس سبک در روز عمل

4. استفاده نکردن از عطر و ادوکلن در روز عمل

5. استفاده نکردن از لنزهای تماسی 48 ساعت قبل از عمل

6. استفاده از قرص آرام بخش درصورت وجود اضطراب

 

* آمادگی بیمار در حین عمل:

- اعمال لازک و PRK دردناک نیستند و همکاری شما نقش بسیار مهمی در حصول نتیجه مناسب دارد. بنابراین آرامش خود را حفظ کنید و به دستورات پزشک در حین جراحی توجه کنید.

- در طول عمل به نور قرمز یا سبز چشمک زن نگاه کنید و از حرکت دادن چشم ها و سر خودداری کنید.

- مدت زمان لیزر بسته به این که از چه نوع لیزری استفاده می شود، کمتر از یک دقیقه و معمولاً حدود 10 ثانیه است. بنابراین در طول مدتی که صدای لیزر را می شنوید چشم را حرکت ندهید.

- نگران پلک زدن خود در حین عمل نباشید زیرا پلک های شما توسط وسیله ای از یک دیگر باز می شوند که بهتر است برای پیشگیری از درد، موقع عمل از فشار دادن پلک ها و اخم کردن پرهیز کنید.

- برای پیشگیری از عفونت پیش، حین و بعد از عمل دست های خود را به محل عمل نزدیک نکنید زیرا باعث آلودگی می شود.

توجه: در ساعات اولیه پس از عمل ممکن است درد شدیدی را احساس کنید که داروهای خوراکی و قطره جهت کاهش آن تجویز می شود. همچنین در چند روز اول بعد از عمل دچار اشک ریزش، سوزش، احساس وجود جسم خارجی، تاری دید و حساسیت به نور می شوید. در این روزها لازم است در منزل استراحت نمایید تا اپی تلیوم قرنیه ترمیم شود. این زمان به طور متوسط 5 روز است، ولی ممکن است طولانی تر شود. پس از ترمیم اپی تلیوم دید شما به تدریج شروع به بهتر شدن می کند، ولی اولین تعیین دید شما 4 هفته بعد از عمل صورت خواهد گرفت. در بعضی از موارد لازم است برای دست یابی به دید نهایی 10 تا 15 هفته بعد از عمل صبر کنید.

مراقبت های بعد از عمل

چشم پزشک بعد از عمل و برای حصول اطمینان از نتیجه درمان اقدام به تجویز دارو از جمله قطره بتامتازون، کلرامفنیکل، دیکلوپتین یا بیوفناک، فلوکورت و اشک مصنوعی می کند. توجه داشته باشید تجویز فوق یک دستور کلی است و بر حسب تشخیص پزشک ممکن است تغییراتی در آن ایجاد شود اما ضروری است بیمار طبق دستور نسبت به استفاده از داروها اقدام کند.

به خاطر داشته باشید حمام و شستشوی چشم ها پس از ترمیم اپی تلیوم (به طور متوسط پس از 4 روز) و با خارج کردن لنز پانسمانی مجاز است. در عین حال استفاده از عینک آفتابی به خصوص پس از عمل PRK به مدت حداقل 3 ماه و حتی بیشتر در محیط بیرون توصیه می شود.

توجه: مصرف خودسرانه داروهای چشمی می تواند با عوارض سخت و غیرقابل جبران همراه باشد.

 

* مراقبت های ضروری بعد از عمل:

1.یک روز بعد از عمل توسط پزشک جراح ویزیت می شوید، در این ویزیت پزشک دستورات دارویی را متناسب با یافته های معاینه ارایه می کند.

2. در صورتی که احساس ناراحتی زیاد نباشد، می توانید با رعایت توصیه های احتیاطی فعالیت های سبک روزانه را آغاز کنید.

3. از رانندگی پرهیز کنید.

4. حتماً در روز دوم، سوم و چهارم برای معاینه مجدد به چشم پزشک خود مراجعه و دستورات جدید را دریافت کنید. توجه داشته باشید در صورت ترمیم کامل پوشش قرنیه، چشم پزشک لنز تماسی را از روی چشم برخواهد داشت.

5. بعد از برداشتن لنز تماسی، شست و شوی صورت و استحمام مجاز است.

6. حداقل به مدت 3 هفته شنا کردن ممنوع است.

7. آرایش چشم ها تا یک هفته بعد از عمل ممنوع است.

8. انجام نرمش های سبک در پایان هفته اول بلامانع است.

* ترتیب معاینه های بعد از عمل:

1. هر روز تا زمان برداشتن لنز پانسمانی

2. یک ماه بعد از عمل

3. سه ماه بعد از عمل

4. یک سال بعد از عمل

5. انجام معاینه سالانه